به يکي از مغازه‌هاي پروتئيني در خيابان جمهوري اسلامي شهر بيرجند رفتم. يک مرد جوان که براي خريد مرغ مراجعه کرده بود از افزايش قيمت مرغ به 36 هزار تومان گلايه کرد و افزود: قيمت يک مرغ 70 هزار تومان مي‌شود و اين خيلي بي‌انصافي است.

وي با بيان اين‌که مگر مردم چقدر درآمد دارند که بخواهند پول زيادي تنها براي خريد مرغ بدهند؟ گفت: از مسئولان مي‌خواهيم بر قيمت‌ها نظارت داشته باشند.

فروشنده اين مغازه نيز در گفت‌وگو با خبرنگار ما، اظهار کرد: قيمت مرغ دو روز گذشته 28 هزار و 100 تومان بوده؛ روز گذشته 33 هزار و 600 بود و امروز به 36 هزار و 300 افزايش يافته است.

کمبود مرغ در مرغداري‌ها

وي افزود: متأسفانه همانند هفته‌هاي گذشته ميزان مرغ مورد نياز ما در شرکت‌هاي توزيع‌کننده مرغ موجود نيست؛ از اين رو کمتر از گذشته مرغ در بازار پيدا مي‌شود.

وي علت افزايش قيمت مرغ را کمبود عرضه مرغ در بازار دانست و يادآور شد: بايد مرغ مورد نياز مردم وجود داشته باشد تا قيمت مرغ شکسته شود.

مسئول يکي از شرکت‌هاي توزيع مرغ در خراسان جنوبي نيز در گفت‌وگو با خبرنگار خاورستان، گفت: به اندازه کافي و مورد نياز بازار، نمي‌توان مرغ را از مرغداري‌ها تأمين کرد.

وي ضمن گلايه از قيمت بالاي مرغ، افزود: به‌دليل کمبود نهاده بسياري از مرغداري‌ها نمي‌توانند جوجه‌ريزي کنند؛ از اين رو اقدام به پرورش مرغ نمي‌کنند.

وي خاطرنشان کرد: تأمين مرغ براي شرکت‌هاي توزيع‌کننده نيز کار مشکلي است و اگر با اين روال پيش رود، قطعا شاهد افزايش بيش از اين در قيمت مرغ خواهيم بود.

مرغ‌داران نهاده ندارند

واحدي يکي از مرغ‌داران خراسان جنوبي نيز در گفت‌وگو با خبرنگار ما، اظهار کرد: مشکل اصلي مرغ‌داران در خراسان جنوبي تأمين نهاده است؛ نهاده را بايد از طريق سيستم بازارگاه خريداري کرد که اين سيستم به خوبي عمل نمي‌کند و براي بسياري از مرغ‌داران دان تخصيص داده نمي‌شود.

وي ادامه داد: برخي از مرغ‌داران طي يک ماه نتواسته‌اند از بازارگاه نهاده خود را تأمين کنند و مجبورند از بازار آزاد اين نهاده را تأمين کنند؛ در بازار آزاد سويا تا کيلويي 17 هزار تومان و ذرت کيلويي 4 هزار و 500 تومان است و اين براي مرغ‌داران مقرون به صرفه نيست.

اين توليدکننده خاطرنشان کرد: مرغ‌دار با اين شرايط، سرمايه‌اي که براي سالن خود نياز دارد، سه ياچهار برابر سرمايه قبلي است و بسياري از مرغ‌داران در تأمين نقدينگي مشکل دارند.

تأمين نهاده در بازار آزاد مشکل است

واحدي ادامه داد: از طرفي تأمين نهاده در بازار آزاد يک مشکل است و همه نمي‌توانند اين کار را انجام دهند که اين باعث شده است قيمت مرغ سر به فلک بکشد.

وي ضمن تصريح اين‌که اين اوضاع نه مطلوب مرغ‌دار و نه براي مردم شايسته است؛ افزود: در شش ماهه اول امسال دان به راحتي توزيع مي‌شد و مشکلي از نظر سيستم نبود؛ اکنون نيز بايد سيستم بازارگاه درست شود تا دان به موقع و به اندازه نياز به همه مردم برسد.

اين توليدکننده افزود: براي رفع مشکل سيستم در استان کسي پاسخ‌گو نيست و خواسته ما اين است که يک نفر در جهادکشاورزي خراسان جنوبي پيگير و پاسخ‌گوي مردم در اين زمينه باشد.

واحدي اظهار کرد: به مسئولان امور دان جهادکشاورزي خراسان جنوبي مراجعه کرده‌ايم و مسئولان مربوطه گفته‌اند "دست ما نيست و اين سيستم مربوط به تهران است و دخل و تصرفي در اين سيستم نداريم".

وي يادآور شد: طبق سيستم بازارگاه براي مرغ‌دار با توجه به ظرفيت پروانه بايد دان بارگذاري شود و بعد از اين بايد تخصيص يابد که قابل خريد شود که براي بسياري از مرغ‌دارن در چند روز اول بارگذاري مي‌شود اما تخصيص نمي‌يابد.

اين توليدکننده اضافه کرد: هم‌چنين اين سيستم، به بانک کشاورزي مرغ‌دار هم متصل است و مرغ‌دار مي‌تواند زماني که خريد دان را انتخاب مي‌کند، به صورت خودکار پول از حساب مرغ‌دار برداشت شود.

واحدي افزود: چند روز بعد از خريد از طريق سامانه، به بندر اعلام مي‌شود ميزان دان مورد نياز بارگيري و به مقصد برسد. وقتي تا يک ماه سهميه دان تخصيص پيدا نکرده است، براي زنده‌ماندن مرغ‌ها بايد دان آزاد تهيه کرد وگرنه مرغ‌ها از دست مي‌روند.

سالن‌هاي خالي از جوجه، تداوم کمبود مرغ و افزايش قيمت را به دنبال دارد

وي خاطرنشان کرد: بسياري از سالن‌هاي پرورش مرغ خالي است و زماني که از تهيه دان اطمينان ندارد، نمي‌توانند جوجه‌ريزي کنند و اين به معناي تداوم کمبود مرغ و افزايش قيمت در بازار است.

اين توليدکننده مرغ يادآور شد: در سالن با ظرفيت 10 هزار، با 200 تا 300 ميليون تومان، دان و جوجه تأمين مي‌شده است اما اکنون با توجه به خريد دان آزاد بايد 500 تا 600 ميليون تومان هزينه کرد که مرغ‌دار چنين سرمايه‌اي ندارد.

واحدي بيان کرد: سيستم بازارگاه، سيستم کشوري است و جهادکشاورزي خراسان جنوبي هيچ تصرفي در اين قضيه ندارند در حالي که بايد يک نفر نماينده از سيستم بازارگاه در استان يا يک مسئول از جهادکشاورزي متولي اين موضوع در خراسان جنوبي باشد تا مشکل را پيگيري کند.

وي ادامه داد: کار مرغ‌داران با سيستم است و براي مشکل پيش آمده با سيستم که نمي‌توان حرف زد و تلفن پشتيان سيستم نيز پاسخ‌گو نيست.

اين توليدکننده تصريح کرد: سالن‌هاي خالي امروز 45 روز ديگر يعني زماني که بايد جوجه‌هاي امروز تبديل به مرغ و وارد بازار شوند، خود را نشان مي‌دهد چراکه آن زمان، مرغ مورد نياز بازار کمتر از امروز و گران‌تر خواهد بود.

افزايش قيمت نه مطلوب توليدکننده و نه خريدار

وي ضمن تأکيد بر اين‌که توليدکننده نبايد دغدغه قيمت داشته باشد، گفت: امروز مرغ‌داران نيز از اين افزايش قيمت مرغ رضايت ندارند.

وي افزود: سويا کيلويي سه هزار تومان را بايد 17 هزار تومان خريداري کنيم در حالي که پرورش مرغ نياز به ذرت، جوجه، کنسانتره، دارو و هزينه کارگري دارد و اين مشکلات را توليدکنندگان به دوش مي‌کشند و دغدغه ما اين است که صداي ما شنيده شود.

اين توليدکننده مرغ در خراسان جنوبي بيان کرد: در بازار آزاد ذرت و سويا به اندازه کافي وجود ندارد؛ ما از طريق دلال ها مي‌توانيم دان را دريافت کنيم و به اين قيمت بالا رضايت مي‌دهيم تا مرغ ما تلف نشود.

اشک مرغ‌دار در تلف‌شدن مرغ

وي اظهار کرد: تصور اين‌که يک موجود زنده در کنار ما گرسنه باشد و نتوانيم کاري بکنيم و اين موجود تلف شود، خيلي سخت است آن‌هم براي مرغ‌داري که مرغ به منزله بچه او تلقي مي‌شود. در سالن 50 هزار نفري پرورش مرغ روزي به اندازه يک خودروي 10 تن مرغ به دان احتياج دارد و تأمين اين ميزان دان، واقعا سخت است. 

وي تصريح کرد: من به شخصه اشک مرغ‌دار را ديدم به طوري که حاضر است هرکاري براي زنده‌ماندن مرغ‌هايش انجام دهد تا زنده بمانند.

محمد عسگري يکي ديگر از مرغ‌داران خراسان جنوبي نيز در گفت‌وگو با خبرنگار ما، گفت: سيستم بازارگاه به موقع نهاده‌ها را به مرغ‌دار اختصاص نمي‌دهد و کل سهميه مورد نياز به دست مرغدار نمي‌رسد.

وي افزود: دان آزاد پيدا نمي‌شود و سهميه يارانه‌اي در سيستم بازارگاه نيز تا زماني که فرآيند خريد صورت گيرد، منتفي مي‌شود.

اين توليدکننده مرغ با بيان اين‌که گراني واکسن، دارو، هزينه حمل و نقل و نبود دان، مرغ‌داران را بسيار اذيت مي‌کند، گفت: تمامي مرغ‌داران خراسان جنوبي درگير اين موضوع هستند.

مسئولان؛ پيگير تأمين نهاده باشند

عسگري خاطرنشان کرد: جهادکشاورزي و امور دان بايد مشکل را پيگيري کند؛ اين مسئولان هم نمي‌توانند با اين سيستم کاري کنند.

وي تصريح کرد: نمي‌دانيم داني در کار است اما واقعيت امروز جامعه اين است که مرغ‌هاي ما از گرسنگي تلف مي‌شوند به طوري که يک مرغ‌دار، جوجه‌هاي 35 روزه دارد اما هنوز هيچ نهاده‌اي به وي تخصيص نيافته است و اين به معناي نابودي سرمايه، مرغ و زندگي مرغ‌دار است.

براي رفع مشکل مرغ‌دارن پيگيري مي‌کنيم

غلامرضا قوسي مديرکل جهادکشاورزي خراسان جنوبي در اين خصوص به خبرنگار خاورستان، گفت: براي رفع مشکل سيستم بازارگاه و اشکالاتي که سامانه دارد، پيگيري مي‌کنيم.

وي افزود: سامانه بازارگاه دست استان نيست و مرغ‌داران مي‌توانند ورود پيدا کنند و کار خريد دان را انجام دهند اما جاهايي که ايراد دارد مي‌توان از تلفن پشتيباني پيگيري کرد.

مديرکل جهادکشاورزي خراسان جنوبي خاطرنشان کرد: اگر تلفن پشتيبان پاسخ‌گو نبود، همکاران امور دان به مرغ‌داران کمک مي‌کنند تا بتوانند سهميه خود را از تأمين نهاده‌ها بگيرند که برخي از اين مشکلات رفع و برخي رفع نمي‌شود.

سيستم بازارگاه از ابتداي راه‌اندازي مشکلاتي دارد

قوسي ادامه داد: معاون امور دان، معاون توليدات گياهي و همکاران مرتبط مرتب پيگير دان هستند، مرتب نامه، مکاتبه و تلفن مي‌زنند به طوري که چند نامه را خودم فرستادم اما سامانه از ابتداي راه‌اندازي مشکلاتي دارد.

وي اضافه کرد: برخي از اين اشکالات برطرف شده اما برخي به مرغ‌داران برمي‌گردد که بارگذاري مدارک مورد نياز کامل نيست و ايراداتي دارد.

کمبود نهاده نداريم

مديرکل جهادکشاورزي خراسان جنوبي ضمن تصريح اين‌که کمبود نهاده براي مرغ گوشتي و تخم‌گذار نداريم، يادآور شد: ايرادي که داريم مربوط به سامانه است؛ برخي افراد نمي‌توانند دان بخرند يا تأخير در حمل و تخصيص دان وجود دارد که به مرور زمان رفع مي‌شود.

قوسي گفت: طي اين سامانه تا نقطه آخري که نهاده‌اي توزيع مي‌شود، به درستي رصد مي‌شود که اين کار بسيار خوبي است و اکنون نيز بدون سامانه نمي‌توان نهاده به مرغ‌داران داد.

وي يادآور شد: در حال حاضر 624 واحد پرورش مرغ گوشتي و 37 واحد توليد مرغ تخم‌گذار در خراسان جنوبي داريم.

مرتضي رضايي معاون امور دام وزارت جهاد کشاورزي و سرپرست شرکت پشتيباني امور دام کشور نيز روز گذشته تأييد کرد که تنها 35 درصد کنجاله مورد نياز مرغ‌داران به نرخ دولتي داده مي‌شود. قيمت کنجاله در بازار آزاد به بيش از 15 هزار تومان رسيده و قيمت تمام شده توليد را افزايش داده است.

بنابراين گزارش؛ افزايش قيمت مرغ و ساير محصولات پروتئيني در بازار در حالي است که توليد مازاد هم وجود دارد. سالانه دو ميليون و 500 هزار تن گوشت مرغ در کشور توليد مي‌شود که نياز کشور تنها 2 ميليون تن است. خراسان جنوبي نيز از جمله استان‌هاي صادرکننده مرغ به ساير استان‌ها است اما اکنون سوءمديريت در حلقه‌هاي واسط، زنجيره مانند تأمين خوراک دام و طيور عامل گراني اين محصول پرارزش شده است.

اکنون وقت آن است که دولت مشکلات و زنجيره‌هاي پيش از توليد را برطرف کند تا هم توليدکنندگان دغدغه‌اي براي توليد نداشته باشند و هم مصرف‌کنندگان قدرت خريد داشته باشند.