به گزارش پايگاه خبري تحليلي پيرغار، استان چهارمحال و بختياري يکي از استان‌هاي کشور ايران است. مرکز اين استان شهرکرد است. اين استان با ?????? كيلومتر مربّع وسعت بيست و دومين استان کشور از نظر مساحت مي‌باشد. استان چهارمحال و بختياري از جمله مناطق كوهستاني فلات مرکزي ايران محسوب مي‌شود و بين ?? درجه و ? دقيقه تا ??درجه و ?? دقيقه عرض شمالي و ?? درجه و ?? دقيقه تا ?? درجه و ?? دقيقه طول شرقي گرينويچ قرار دارد. اين استان از شمال و مشرق به استان اصفهان، از مغرب به استان خوزستان، از جنوب به استان کهگيلويه و بويراحمد و از سمت شمال غربي به استان لرستان محدود مي‌شود.

 

 

نام چهارمحال و بختياري اشاره به دو بخش چهارمحال و منطقه? بختياري دارد. چهارمحال بخشي روستانشين ميان اصفهان و منطقه? بختياري بود. محال جمع مکسر کلمه محل به معني ناحيه و مکان است و چهار محال يعني چهار ناحيه که عبارت بودند از: لار، کيار، ميزدج و گندمان. در تقسيمات کنوني استان، لار و کيار در شهرستان شهرکرد، ميزدج در شهرستان فارسان و گندمان در شهرستان بروجن قرار مي‌گيرد. منطقه بختياري نيز که از دير باز کوچ گاه ايل بزرگ يختياري بوده و هست، هم اکنون شامل شهرستانهاي کوهرنگ، فارسان، اردل و لردگان مي‌باشد.    
 

 
آبشارهاي استان
 
آبشار دره عشق: آبشار دره عشق در منطقه مشايخ شهرستان اردل مجاور روستاي دره عشق و در 130 کيلو متري شهرکرد قرار دارد اين آبشار با سرعت زياد از دل کوه بيرون مي جهد و يکصد متر ارتفاع دارد و در کنار اين آبشار رود کارون به آرامي جاري است و در ترکيب با انارستان و شاليزارهاي روستاي دره عشق و دورک اناري فضاي شگفت انگيزي را بوجود آورده است.
 

 

 
آبشار آتشگاه: اين آبشار در يكصد و نود كيلومتري شهركرد و چهل كيلومتري شهر لردگان بعد از روستاي ميلاس و سردشت  در دره اي روح افزا و دلگشا به طول دو كيلومتر در بالادست روستاي كوچك  آتشگاه قرار گرفته است روستاي آتشگاه که خاطرات سرداران ايلامي  را به ياد مي آورد دره اي تنگ و زيبا با خصوصيات بکر و طبيعي است در ميان دره نهر خروشاني جاري است و سنگهاي آهکي و گچي و درختان کهن سال گردو چنار و بلوط و زبان گنجشک پيرامون آنرا فرا گرفته  مسير اين آبشار از سرچشمه تا اتصال به رود خانه خرسان و را فضاي سرسبز و بي نظيري از انواع درختان و گياهان جنگلي فرا گرفته است . شيب زياد و پستي و بلندي هاي دره بطول 3 کيلو متر ، آبشار هاي متعدد كوچك و بزرگي را ايجاد كرده است که در فاصله 200 متري 2 آبشار بزرگ خود نمايي مي کنند  پيوند عناصر زيباي طبيعي چون دره ، سبزه زار و اقليم مناسب ، فضاي بسيار فرح بخشي را جهت تفرج و گشت و گذار در اين مكان فراهم مي آورد. سراسر بهار و تابستان اين آبشار قابل مشاهده است. 
 

 

 
آبشار تونل کوهرنگ: اين تونل در سال 1322 جهت انتقال قسمتي از آب چشمه کوهرنگ و چشمه هاي مجاور به زاينده رود در چلگرد ساخته شد.تلاش براي انتقال آب به ازمنه بسيار دور بر مي گردد . در دوران صفويان تلاش براي ايجاد شکاف در کوه کارکنان وانتقال آب ، راه به جايي نبرد . آثار اين تلاش و شکاف هنوز بر پيکره ي کوه کارکنان پيداست.
 

 

 
پارکهاي جنگلي استان:
 
پارک جنگلي پروز: در 50 كيلومتري لردگان، گردشگاه زيباي پروز با طبيعت بهشتي خود در امتداد دره اي سرسبز قرار گرفته است. فضاي دنج و خلوت، سايه سار درختان بلند و قد كشيده اين پارك، چشمه هاي زلال متعدد، به علاوه شاليزارهاي پراكنده و درختان جنگلي اطراف، تصويري زيبا از طبيعت خداوندي را جلو چشم هر بيننده اي به نمايش مي گذارد. به طوري كه كمتر گردشگر و بازديد كننده اي است كه با يك بار ديدن، ميل بازديد مجدد در دلش موج نزند.   
 
غار هاي استان:
 
غار يخي چما: در فاصله 25 كيلومتري چلگرد در نزديكي روستاي شيخ عليخان، يكي از نادرترين و اعجاب انگيزترين غارهاي منطقه به نام غار يخي چما با قنديل هاي فراوان يخي واقع شده است. از زير يخ هاي اين غار، چشمه اي با آب سرد در جريان است كه نهايتا به سد كوهرنگ مي ريزد. قرار گرفتن در دره هاي عميق و انباشت حجم برف هاي چندين ساله در اين مكان سبب شده قنديل هاي يخ و توده هاي عظيم برف به صورت دائمي و در تمام فصول سال باقي بمانند.  
 

 

 
 غار سراب: غار سراب در 56 كيلومتري جنوب غربي شهركرد و حدود 7 كيلومتري شهر باباحيدر در مسير دره اي زيبا، در مجاورت روستاي اميدآباد قرار گرفته است. اين غار شگفت انگيز دو دهانه دارد و به دليل وجود موانع طبيعي بيش از 600 متر از آن قابل دسترسي نيست. از يكي از دهانه هاي غار، آبي خروشان و خنك بيرون مي آيد. ارتفاع سقف غار در بعضي از نقاط به 15 متر مي رسد. در دالان طويل غار قنديل هاي آهكي زيبا به وفور وجود دارد.   
 
پير غار: در جنوب روستاي ده چشمه به فاصله ي 6 کيلو متري فارسان و 38 کيلومتري جنوب غربي شهرکرد گردشگاهي به غايت مصفا و مفرح آرميده است .بر روي قسمتي از اين تپه سنگي مشرف به اين گردشگاه سه کتيبه به خط نستعليق به دستور خسرو خان سردار ظفر بختياري حک شده است متن اين کتيبه ها مجملي از شرح لشگر کشي بختياري ها به اصفهان و تهران و نقش سرداران بختياري در سرکوبي استبداد صغير و سقوط محمد علي شاه در واقعه مشروطيت است . مجموعه عوامل گردشگاه از جمله کتيبه هاي ارزشمند تاريخي ،چشمه ي پر آب،سايه سار درختان،آبشار زيبا وبلند،کوههاي اطراف و غار موجود در محل-که از نظر مذهبي مورد توجه اهالي مي باشد – سبب جذب روزانه صدها گردشگر وعلاقه مند به اين مکان مي گردد.   
 
غار منج: اين غاردرمسير روستاي منج به قلعه مدرسه واقع ميباشدومورداستفاده انسانهاي اوليه غار نشين بوده که دراين غار ابزارآلات تيغه هاي ساده ودندانه دارنوک پيکان سنگي ودرفش بدست آمده است.
 
غار خراجي:در حد فاصل روستاي شمس آباد به خراجي که تنگ خراجي ناميده ميشود تعدادي غار و پناهگاه سنگي وجود دارد که آثار متعلق به ادوار پالئولتيک در آنها شناسايي شده است.
 
 
جاذبه هاي طبيعي استان:
 
حاشيه رودخانه کارون: بيشتر مساحت استان چهار محال و بختياري را سر چشمه هاي کارون تشکيل مي دهند که از اتصال سر شاخه هاي فرعي و اصلي مانند آبهاي کوهرنگ-بازفت-کيار-ونک  و رود خانه هاي  مار بره -خرسان-آقبلاق-سولگان وسميرم  به وجود آمده و از مرکز تا جنوب و غرب منطقه را در بر ميگيرد. 
 
حاشيه رودخانه زاينده رود: تمامي مسير حاشيه زاينده رود از سامان تا قراقوش (نزديک سد زاينده رود) داراي مناظر زيبا و چشم نواز است.
 
 اين مسير بدليل وجود مجموعه هاي تفريحي در محل پل زمان خان شرايط اقليمي مناسب و دسترسي نزديک به مرکز استان و شهرهاي استان اصفهان هميشه مورد توجه گردشگران بوده است در انتهاي اين مسير سد و درياچه زاينده رود و جود دارد که به نوبه خود زيباست در اين مسير زاينده رود هنوز از مناطق صنعتي عبور نکرده و رنگ آبي و تمييز آب همراه با هواي مطبوع و باغات سرسبز اطراف آن بسيار دلپذير است.
 
 
 
 

 

 
 
پيست اسکي چلگرد: اين پيست يکي از شناخته شده ترين پيست هاي اسکي واقع در زاگرس است . اين پيست در شهر چلگرد در مجاورت تونل اول کوهرنگ در قسمت شرقي کوه کارکنان قرار گرفته است و طول آن حدود 800 متر با شيب 20% مي باشد . اين پيست داراي سه محوطه ي تفکيک شده جهت خانواده،آقايان و خانمها بوده و به دليل طولاني بودن فصل سرما وآرامش اکثر روز ها در تمام فصل زمستان قابل استفاده است.
 
دشت لاله هاي واژگون: اين دشت زير پوششي رنگارنگ از لاله هاي سرخ رنگ و واژگون ، در 12 کيلو متري چلگرد ودر نزديکي روستاي بنواستکي کوهرنگ آرميده است . هواي لطيف ،سبک وپاک دشت و پوشش گياهي بسيار غني و ارزشمند آن چشم دل هر بيننده اي را مي نوازد.
 
شکار: اين منطقه 21600 هکتار مساحت دارد و پارک ملي تنگ صياد را با وسعتي معادل 5400 هکتار در دل خود جاي داده است دستيابي به منطقه از طريق محور شهرکرد-اصفهان ميسر است تنگ صياد بعلت داشتن تپه ماهورهاي وسيع زيستگاه مناسبي جهت گونه قوچ و ميش است کوهستانهاي جنوب منطقه داراي صخره هاي صعب العبور است و زيستگاه پلنگ کل و بز مي باشد از ديگر جانوران منطقه مي توان گرگ-روباه-شغال-کفتار-کبک دريکبک چيل-تهو و عقاب را نام برد.
 
 کوه نوردي:زرد کوه بختياري با ارتفاع 4500 متر از سطح دريا.   
 
ماهي گيري:حوزه آبريز زاينده رود با مساحتي حدود 3200 کيلونتر مربع از قسمت شرق سلسله جبال زاگرس شروع و پس از طي مسافتي در حدود 360 کيلومتر در جلگه اصفهان به باتلاق گاوخوني مي ريزد.
 
بيش از 90 کيلو متر از رودخانه زاينده رود دو قسمت تشکيل دهنده و تغذيه کننده آن در محدوده استان چهار محال و بختياري قرار دارد.
 
 سر چشمه زاينده رود در دامنه شمال شرقي زرد کوه در جنوب روستاي ديمه ودر فاصله 11 کيلومتري تونل هاي کوهرنگ است که در فاصله يک متري به موازات آب کوهرنگ جريان مي يابد وقبل از اتصال به آن به شاخه ديگيري به نام خربه متصل مي شود البته آب خربه از کوه کفت برد در شرق زرد کوه سرچشمه مي گيرد و با پيشروي در جهت شمال به جنوب نزديک روستاي قلعه سبزي با رودخانه ديمه يکي شده واردآب کوهرنگ مي شود نوع بستراصلي اين رودخانه قلوه سنگي است.
 
فضاهاي عشايري:کـوچ در نـزد عـشـايـر بختياري زمان و آداب خود را دارد بطور متوسط 15 تا 20 روز طول ميکشد تا عشاير بختياري از قشلاق به ييلاق و بالعکس برسند در بين راه در ايلراهها ،عشاير تور کوچ برگزار مي کنند. در فصل بهار و تابستان زمان ييلاق آيينها و مراسم تور کوچ بطور کامل برگزار مي گردد عشاير در بين راه هر جا به آب و علفزاري برخورد کنند ساعاتي را در آنجا سپري مي کنند و مجددا آهنگ سفر ميکنند کوچ با همه دلتنگي ها و غروب هاي غمبارش به اميد رسيدن به چراگاهي مناسب ادامه مي يابد.
 
 
 
 
تالاب هاي استان:
 
تـالاب چـغاخـور: تـالاب چـغاخـور با مساحتي بيش از 2300 هكتار در دامنه ارتفاعات برآفتاب و كلار همچون نگيني مي درخشد و هر ساله پذيراي انواع پرندگان مهاجر و بومي شامل انواع مرغابي ، حواصيل ، لك لك سفيد ، خروس كولي و آبزياني چون ماهي كپور و نوعي از ماهيان گورخري است . هواي مطبوع و چشم انداز هاي زيبايي كه در اين مكان قرار دارد ان را در رديف يكي از مهم ترين كانون هاي سياحتي استان قرار داده است. اين تالاب در مسير شهركرد – ايذه (استان خوزستان) واقع شده و با شهركرد 60 كيلومتر فاصله دارد.
 
 

 

 
تالاب گندمان: تالاب گندمان به عنوان يكي از آبگيرهاي حوزه آبريز آق بلاغ با فاصله‌اي نه‌چندان دور از تالاب چغاخور قرار گرفته است، به طوري كه بخشي از خورجي تالاب چغاخور به اين تالاب سرآزير مي‌شود. پوشش دايمي آب اين تالاب در حدود 700 هكتار است. اطراف آن نيز همچون تالاب چغاخور پوشيده از مرغزاري زيباست كه معمولاً به عنوان مرتع غني براي چرا احشام استفاده مي‌شود. چشمه‌هاي اطراف تالاب علاوه بر آنكه مكان مناسبي براي گذران اوغات فراغت به شمار مي‌آيند، آب تالاب را نيز تامين مي‌كنند. از انواع پرندگان دايمي و مهاجري كه در تالاب شناسايي شده‌اند ميتوان به انواع مرغابي‌ها، كوكر و آنقوت اشاره كرد.   
 
از امكانات ويژه تفريحي و ورزشي اطراف تالاب، پرورش و نگهداري اسب و همچنين سواركاري در مرغزار پيرامون تالاب استسنت پرورش اسب از زمانهاي بسيار دور در اين منطقه، بخصوص در بين قبايل بختياري معمول بوده و نژاد ويژه‌اي به وجود آورده است كه آميزه‌اي از نژاد بومي و عربي مي‌باشد.
 
تالاب سولقان:اين تالاب زيبا و با شکوه در 70 کيلومتري شهرکرد در مسير شهرکرد به ايذه قرار گرفته و داراي اکوسيستمهاي زيبايي است حضور عشاير ومهاجرت و زيست پرندگان مهاجر و رويش گلهاي رنگارنگ در برخي فصول سال زيبايي اين مکان را چند برابر کرده.
 
چشمه هاي استان:
 
چشمه ديمه:چشمه ديمه در منطقه کوهرنگ در مجاورت روستايي به همين نام که اهالي آنرا به کيکاووس از قهرمانان شاهنامه نسبت مي دهند قرار دارد اين چشمه سر چشمه ي اصلي زاينده رودقبل ازايجاد تونل هاي کوهرنگ و در 12 کيلو متري چلگرد در مجاورت روستاي ديمه واقع شده و تا مرکز استان 85 کيلو متر فاصله دارد آب اين چشمه از گوارا ترين آبهاي جهان است و خواص درماني نيز دارداز جمله جلوگيري از پوسيدگي دندان و درمان سنگ کليه .
 
اين مکان به دليل دارا بودن فضاهاي سرسبز و خرم و راه دسترسي آسفالته و سرويس بهداشتي و سکوي نشيمن اطراف خود از دير باز به عنوان يکي از تجمع گاه هاي ايلات و عشاير بختياري و گردشگران شناخته شده است  .
 
  مناظر زيبا و چشمگير و فضاسازي اطراف چشمه ، اين مکان را در رديف زيباترين گردشگاههاي شهرستان کوهرنگ قرار داده است.
 
چشمه کوهرنگ: سر چشمه کوهرنگ با جريان آب بسيار زياد از دامنه هاي زردكوه سرچشمه مي گيرد و پس از گذر از پيچ و خم هاي فراوان به درياچه سد كوهرنگ مي ريزد و از تونل اول كوهرنگ وارد زاينده رود مي شود. مناظر بسيار زيباي طبيعي اطراف چشمه و حضور عشاير در منطقه، زيبايي آنرا دوچندان كرده است.
 
 
 
چشمه برم: جوشش چشمه هاي مصفاي برم در مرکز شهر لردگان گردشگاهي با همين نام را به وجود آورده است . اين چشمه علاوه بر تامين آب کشاورزي يکي از سر شاخه هاي کارون به حساب مي آيد و چشم انداز زيبايي را براي شهر لردگان به وجود آورده است . اطراف اين چشمه به صورت پارکي جهت تفريحي وتفرج وگذراندن اوقات فراغت اهالي شهر و گردشگران فضاي سبز فراهم آمده است.
 
 
 
چشمه مولا و سرداب: چشمه مولا و چشمه سرداب با فاصله نسبتا نزديك به هم، به ترتيب در مجاورت روستاي آليكوه و رستم آباد از توابع شهرستان اردل، از چشم اندازها و مناظر بسيار زيبايي برخوردارند و هر روز به ويژه روزهاي تعطيل پذيراي صدها گردشگر و مسافر از نقاط مختلف مي باشند. فاصله اين نقاط تا شهركرد حدود 120 كيلومتر مي باشد.
 
 
 
چشمه سياسرد : چشمه سياسرد در 5 كيلومتري شهر بروجن قرار گرفته است. هواي خنك و مطبوع و درختان زيبا و كهنسال اطراف اين چشمه مكاني بسيار زيبا براي تفرج و استراحت ساكنين شهر بروجن و ساير گردشگران به وجود آورده است؛ به طوري كه همه روزه و به ويژه در روزهاي تعطيل، اين مكان شاهد گشت و گذار تعداد زيادي از مسافران و گردشگران مي باشد. فضاسازي هاي مناسب و سهل الوصول بودن، ميل به بازديد از اين گردشگاه را دوچندان كرده است.
 
مناطق حفاظت شده:
 
تنگ صياد:اين منطقه 21600 هکتار مساحت دارد و پارک ملي تنگ صياد را با وسعتي معادل 5400 هکتار در دل خود جاي داده است دستيابي به منطقه از طريق محور شهرکرد-اصفهان ميسر است تنگ صياد بعلت داشتن تپه ماهورهاي وسيع زيستگاه مناسبي جهت گونه قوچ و ميش است کوهستانهاي جنوب منطقه داراي صخره هاي صعب العبور است و زيستگاه پلنگ کل و بز مي باشد از ديگر جانوران منطقه مي توان گرگ-روباه-شغال-کفتار-کبک دريکبک چيل-تهو و عقاب را نام برد.
  
سبز کوه: اين مـنطـقه ي زيبابا وسعتي در حدود 62000 هکتار در ســه شهرستان بروجن، لردگان و عمدتا اردل واقع است . و داراي اکوسيستم هاي ويژه و و چشم اندازهاي طبيعي و مرتعي و جنگلي و کوهستاني مي باشد آبشارهاي پر آب چون تنگ زندان زيبايي منطقه را دو چندان کرده است اين منطقه داراي سه نوع آب و هوا است که به تبع آن جانوراني چون پلنگ ،خرس قهوه اي،سنجاب بلوطهاي غرب ايران،کل،بز و کبک دري در اين منطقه زندگي مي کنند.