به گزارش پايگاه خبري تحليلي پيرغار، براساس آثار و شواهد موجود برپايي قهوه خانه، از حدود 500 سال قبل در ايران شکل گرفته و جمعي ديگر عمر آن را افزون تر محاسبه مي کنند. همچنين گفته مي شود، قهوه خانه در ايران به سال ها قبل از ورود چاي باز مي گردد.

قهوه خانه ها در گذر زمان همان گونه که با شاهنامه خواني، داستان سرايي، مديحه سرايي، نقالي، غزلخواني، سخنراني و مشاعره در ترويج تاريخ و فرهنگ و ادب و نيز تبادل افکار و معرفي آثار در ايامي خاص نقش مهمي را ايفا کرده اند، از بهترين و جذاب ترين اماکن عمومي شهرها براي گذراندن اوقات فراغت بودند.

نخستين قهوه خانه ها در ايران، در دوره صفويان، و به احتمال زياد در زمان سلطنت شاه تهماسب (???-???ق)، در شهر قزوين پديد آمد و بعد در زمان شاه عباس اول (???-????ق) در شهر اصفهان توسعه يافت.

در دوران ناصرالدين شاه باز هم تعداد قهوه خانه ها افزايش يافت و آنها که ابتدا در بازارها و محله ها و در کنار مجموعه اي از واحدهاي صنفي مهم مانند نانوايي، قصابي، بقالي و سبزي فروشي، حمام و... بازارچه اي را با هم به وجود آورده بودند. قهوه خانه دامنه فعاليت خود را به خيابان ها و محله هاي شهر، مراکز تجمع پيشه ها، کارگاه هاي صنعتي، کارخانه ها، مسافرخانه ها، مراکز حمل و نقل مسافر، مدخل شهرها، پيرامون دروازه ها و منزلگاه هاي ميان شهر گسترش دادند و تعداد زيادي قهوه خانه با فاصله هاي دور و نزديک از يکديگر ساخته شد.

در نهاد قهوه خانه دو مکتب مهم از هنرهاي کلامي و تجسمي، يعني نقالي و سخنوري (هنر کلامي) و نقاشي (هنر تجسمي) رشد و بالندگي يافت و در هريک از اين هنرها هنرمندان بزرگي تربيت شدند.

گروه نقالان و سخنوران و نقاشان تا بودند همچون يک وسيله ارتباطي نيرومند در جامعه سنتي ما عمل مي کردند و با توش و توان خود رشته هاي پيوند تاريخي- فرهنگي را از راه ابلاغ معارف قومي و مذهبي به صورتهاي گوناگون در ميان نسلها، استوار و محفوظ نگه مي داشتند. از زمان توسعه داد و ستد هاي تجاري و صنعتي و فرهنگي ايران با کشورهاي خارج و گسترش نظام ارتباطات سمعي و بصري در جامعه هاي شهري، و ورود راديو و تلويزيون به قهوه خانه ها، اين نهاد اجتماعي و فرهنگي اندک اندک خلوت و منزوي گرديدند، تا اينکه عده اي از صاحبان ذوق وسليقه به فکر بازسازي، احيا و مرمت اين مکانهاي قديمي و سنتي افتادند تا شايد اين اماکن تاريخي به کانونهاي فرهنگي و اجتماعي تبديل گردد.

اين تفکر اهدافي از جمله آشنايي جوانان و جهانگرداني که قصد آشنايي با فرهنگ اصيل و سنتي را دارند در برداشت.

اما امروز قهوه خانه‌ها به نوعي تغيير کاربري داده‌اند و موارد استفاده جديدي دارند.

اخيرا سفره‌خانه‌ها و قهوه خانه هايي شروع به کار کرده که اين اماکن در حال حاضر تبديل به پاتوقي براي تجمع دانشجويان و جوانان و حتي دانش‌آموزان شده است.

برخي از اين اماکن علاوه بر ارائه قليان به صورت مختلط و حتي به شکل انفرادي به دختران، به نوعي مکاني براي پرکردن اوقات فراغت در ساعت هاي خالي جوانان و دانشجويان و دانش‌آموزان قبل و بعد از کلاس ها شده است.

اين اماکن علاوه براينکه داراي تعداد زيادي از دوربين هاي مداربسته هستند، داراي مجوز کافي شاپ اند و فاقد مجوز لازم براي ارائه قليان آن هم به دختران و پسران هستند.

برخي شنيده هاحکايت از اين دارد که تعدادي از اين اماکن هم تبديل به پاتوقي براي برخي جلسات سياسي براي گروه هاي اصلاح طلب در دانشگاه ها هم شده است.

علاوه بر مواردي که به آن‌ها اشاره شد اين اماکن به عنوان محلي براي قرارهاي حضوري کاربران شبکه‌هاي فضاي مجازي به ويژه فيس بوک هم تبديل شده است.

به هر حال با توجه به برخي اعتراض‌ها به فعاليت اين اماکن شاهد هستيم که تا کنون  اقدام موثري در زمينه رفع اين معضل  و پلمپ و لغو مجوز اين قهوه خانه ها و کافي شاپ ها صورت نگرفته ست.

منبع:دانا