به گزارش پايگاه خبري تحليلي پيرغار، ساعت نه شب پنجمين روز تابستان سال ????زماني که رسانه ها اعلام کردند قانون سهميه بندي بنزين از نيمه شب به اجرا در مي آيد، ناگهان صاحبان خودروها براي تهيه و ذخيره سازي سوخت به پمپ بنزين ها هجوم بردند.
پيش از اين قانون سهميه بندي بنزين به تصويب مجلس رسيده و قرار بود از اول خرداد به اجرا گذاشته شود اما اجراي اين قانون به دليل برخي مشکلات از جمله کارت سوخت به تعويق افتاده بود.
با شروع سهميه بندي بنزين، براي هر اتومبيل سواري شخصي در ماه يکصد ليتر، براي تاکسي هاي بنزين سوز هشتصد ليتر و براي مسافربر شخصي ششصد ليتر بنزين در نظر گرفته شد. صاحبان خودروها نيز با داشتن کارت سوخت مي توانستند از اين سهميه بنزين استفاده کنند.
قيمت بنزين پيش از شروع سهميه بندي ?? تومان در هر ليتر بود و بعد از شروع سهميه بندي به ??? تومان در هر ليتر رسيد.
در آن سال، قيمت هر بطري آب معدني معادل ???تومان تا ???تومان بود و دولت نيز گمان خود با افزايش قيمت بنزين علاوه بر کاهش ميزان واردات، قيمت آن را واقعي تر کرده است که اين نيز به نوبه خود تبعات مثبت ديگري به دنبال دارد.
يکي از استدلال هاي آن زمان درباره ارزاني قيمت بنزين ، مقايسه ارزش ريالي يک بطري آب معدني و يک ليتر بنزين بود. مدافعان بحث ارزاني قيمت بنزين با مقايسه قيمت يک ليتر بنزين و يک بطري آب ، معتقد بودند که قيمت بنزين بسيار پايين است.
سهميه بنزين از آن سال تاکنون ادامه پيدا کرده اگر چه بنزين سهميه اي بعد از حذف يارانه ها به ??? تومان درهر ليتر رسيده است و در کنار آن صاحبان خودروها مي توانند از بنزين آزاد نيز استفاده کنند که قيمت آن ??? تومان در هر ليتر است.
اکنون بيش از ? سال است که از آغاز سهميه بندي بنزين مي گذرد. سال ?? در حالي قيمت بنزين به ???تومان رسيده است که باز هم قيمت يک ليتر بنزين با قيمت يک بطري آب معدني برابر است!
علت سهميه بندي بنزين هم اين بود که ايران نزديک به يک سوم از بنزين مصرفي اش را وارد مي کرد و برآوردها نشان مي داد که اين کشور به طور متوسط سالانه بيشتر از پنج ميليارد دلار بنزين براي مصرف داخلي وارد مي کند. از سويي ديگر مسئولان وقت ادعا داشتند که قيمت يک ليتر بنزين از قيمت يک بطري آب ارزانتر است و اين يعني بي ارزش بودن بنزين که بايد در آن تجديد نظر مي شد.
اختصاص حجم بالايي از بودجه براي واردات بنزين و عرضه بنزين به قيمت بسيار پائين، طرح افزايش قيمت بنزين را توجيه پذير مي کرد و دولت اميدوار بود اجراي طرح سهميه بندي به واقعي شدن قيمت و کنترل مصرف بنزين کمک کند.
هم اکنون ايران ششمين کشور به لحاظ عرضه بنزين ارزان قيمت است , متوسط درآمد هر ايراني روزانه ?? دلار است که ?? درصد اين درآمد صرف خريد يک گالن بنزين مي‌شود.
گرچه دوران دولت احمدي نژاد به سرآمده است اما دولت او در طي اين سالها همواره گرايش به پرداخت نقدي يارانه ها به مردم داشته است و در مقابل بخش توليد و اشتغال را ناديده گرفت. افزايش نقدينگي موجب افزايش ورود كالاهاي وارداتي به كشور و زمين گير شدن توليد داخلي شده است که بنزين نيز از اين موضوع استثنا نيست.
افزايش قيمت بنزين نه تنها به صورت مستقيم بلکه به صورت غيرمستقيم نيز بر تورم تاثير دارد که در اين ميان بحث تحريم ها و برخي بي تدبيري ها سبب شده است تا هيچگاه نرخ بنزين از قيمت يک بطري آب معدني گران تر نشود. اثر افزايش قيمت فرآورده هاي نفتي از جمله بنزين از چند جهت بر تورم تاثير دارد. به جز تاثير مستقيم بر محاسبه نرخ تورم،اولين و مهم‌ترين اثر آن، اثر افزايش قيمت اين فرآورده ها به عنوان يكي از نهاده‌هاي توليد بر روي هزينه توليد است که باعث تغيير شاخص قيمت ها مي شود.
به طوري که علاوه بر گران شدن هزينه هاي حمل و نقل، گراني بنزين باعث مي شود تا مردم براي برخي کالاها جانشين انتخاب کنند و واحدهاي توليدي نيز توليد برخي کالاها را با توجه به شرايط کنوني کاهش دهند. بدين ترتيب با تغيير ميزان عرضه و تقاضا، در کنار انتظارات تورمي، قيمت ساير کالاها در کنار بنزين گرانتر مي شود.
هرچند گفته مي شد با گران شدن سوخت، مصرف بنزين موازي با واردات آن کاهش مي يابد. اما سال ??، آمار رسمي حاکي از افزايش ???درصدي واردات بنزين آن هم در ?سال بود.در زمينه مصرف بنزين نيز، از ابتداي سال جاري تاکنون بيش از ??.? ميليارد ليتر بنزين در کشور مصرف شده است و آمارهاي از رشد ?.? درصدي مصرف اين فرآورده استراتژيک نفتي حکايت دارند.
منبع:افکار