محمود بهمني در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادي خبرگزاري فارس، با اشاره ضرورت استقلال بانک مرکزي، اظهارداشت: تغيير رئيس کل بانک مرکزي و افراد براي بانک مرکزي استقلال نمي‌آورند بلکه قانون بايد اصلاح شود.
وي افزود: اگر قوي‌ترين مديران بانکي دنيا را بياورند باز هم مجبور است در چارچوب قانون کشور و ترکيب فعلي شوراي پول و اعتبار فعاليت کند. رئيس شوراي پول و اعتبار تنها يک راي دارد و ساير افراد در شورا صاحب راي هستند که اين بايد اصلاح شود.
*ترکيب شوراي پول و اعتبار بايد اصلاح شود
رئيس کل سابق بانک مرکزي در پاسخ به اين سوال که چه بخش‌هايي از قانون بايد اصلاح شود، گفت: اول نحوه انتخاب رئيس کل و دوم اصلاح کامل ترکيب شوراي پول و اعتبار؛ ترکيب همه شورا‌هاي پول و اعتبار در تمام دنيا را بررسي کنند تا به يک شکل مناسب برسند.
وي تصريح کرد: در حال حاضر رئيس شوراي پول و اعتبار در کنار چهار وزير قرار مي‌گيرد، در اين شرايط رئيس شورا چه اقدامي مي‌تواند انجام دهد، بنابراين حتما بايد به تجربه ساير کشور‌ها در اين بخش توجه شود.
بهمني با اشاره به تلاش بانک مرکزي براي کنترل نقدينگي اظهارداشت: از فروردين ماه سال جاري تلاش کرديم نقدينگي را به طور جدي کنترل کنيم به گونه‌اي که در نيمه مرداد رشد نقدينگي حدود ? درصد تا ?.? درصد بود اما اين عدد در مرداد سال گذشته حدود ?? درصد بوده است که نشان مي‌دهد نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد نقدينگي به يک سوم کاهش يافته است.
*رشد نقدينگي تا پايان سال به ?? درصد مي‌رسد
وي با بيان اينکه تا پايان سال جاري رشد نقدينگي به حدود ?? درصد خواهد رسيد، افزود: در صورت ادامه اين روند و با توجه به اينکه تورم نقطه به نقطه نزولي شده، کاهش نرخ تورم را در ماه‌هاي آينده مشاهده خواهيم کرد.
رئيس کل سابق بانک مرکزي در پاسخ به اين سوال که برخي مسئولان جديد در مراسم معارفه از رشد شديد نقدينگي در دوره دولت نهم و دهم انتقاد مي‌کردند آيا تفاوت محسوسي بين رشد نقدينگي در دوره مديريت شما با دوره‌هاي قبلي وجود داشته است، گفت: نقدينگي با توجه به شرايط اقتصادي که قيمت‌ها روند صعودي داشته، رشد کرده است.
*نرخ ارز و رشد قيمت‌ها نقدينه‌خواهي در اقتصاد ايران را افزايش داد
وي افزود: وقتي قيمت‌هاي جهاني در حال افزايش است و نرخ ارز از ???? تومان به ???? تومان افزايش مي‌يابد قطعا يک توليدکننده و واردکننده اگر بيش از گذشته نقدينگي در اختيار نداشته باشد، کاهش شديد توليد خواهد داشت.
بهمني تصريح کرد: اگر بخواهيم ظرفيت توليد حفظ شود، بايد نقدينگي بيشتري به آن پرداخت مي‌شد و به عبارت ديگر نقدينه‌خواهي در اقتصاد ??? درصد افزايش يافته است، بنابراين اگر نقدينگي بيش از اندازه کنترل مي‌شد، قطعا به کاهش شديد توليد مي‌انجاميد.
*برخي تنها به تئوري‌هايي که در کتاب‌ها خوانده‌اند استناد مي‌کنند
وي با تاکيد بر اينکه نقدينگي بر اساس شرايط بايد افزايش يابد، گفت: بعضي دوستان فقط براساس تئوري‌هايي که در کتاب‌ها خوانده‌اند صحبت مي‌کنند ولي در اجرا با شرايط متفاوتي روبرو مي‌شويم. بنده ?? سال کار دانشگاهي کردم و هميشه آنچه که در کلاس درس گفته مي‌شود با توجه به وجود متغيرهاي متعدد تاثيرگذار، تفاوت دارد.
*اقدامات سال گذشته بانک مرکزي براي کنترل نقدينگي
رئيس سابق شوراي پول و اعتبار ادامه داد: در سال گذشته ?? هزار ميليارد ريال اوراق مشارکت بانک مرکزي منتشر کرديم، ?? هزار ميليارد ريال از بدهي بانک‌ها کاهش يافت و سکه فروختيم تا در نهايت رشد نقدينگي در سطح ??.? درصد کنترل شود، البته اين عدد خيلي بالا است اما با اقدامات صورت گرفته توانستيم بين بد و بدتر، بد را انتخاب کنيم.
*نمي‌خواستيم با يک بخشنامه کل تسهيلات بانکي را قفل کنيم
وي با بيان اينکه برنامه بعدي ما اين بود که رشد نقدينگي را کاهش دهيم، افزود: بانک مرکزي مي‌تواند با يک بخشنامه کل تسهيلات بانک‌ها را قفل کند اما اين اقدام به معناي رکود، بيکاري و تعطيلي بنگاه‌ها و در نهايت عرضه کمتر و تورم بالاتر است.
بهمني افزود: مهم اين است که بتوانيم تورم را با حفظ رشد اقتصادي کنترل کنيم تا در کنار آن نرخ بيکاري کاهش يابد؛ در غير اين صورت کنترل نقدينگي صرف مساله را حل نمي‌کند، مهم اين است که نقدينگي در کدام بخش مصرف شود زيرا در صورت هدايت نقدينگي به سمت توليد، اشتغال افزايش يافته و عرضه کل تقويت مي‌شود؛ اين نقدينگي با نقدينگي که به سمت بازار‌هاي سوداگري و سفته بازي مي‌رود، تفاوت دارد.
*نقدينگي تا نيمه مرداد ??? هزار ميليارد تومان است
وي در پاسخ به به اين سوال که آخرين عدد نقدينگي چقدر است، گفت: حجم نقدينگي در تا نيمه مرداد ماه حدود با احتساب ? تا ?.? درصد رشد نسبت به پايان سال گذشته حدود ??? هزار ميليارد تومان است.
*قطعا سهم مسکن مهر از پايه پولي ?? درصد نيست
رئيس کل سابق بانک مرکزي در خصوص برخي اظهارات مبني بر اينکه ?? درصد حجم پايه پولي کشور از محل خط اعتباري مسکن مهر بوده است، گفت: آمارها در حال حاضر در اختيارم نيست اما تسهيلات مسکن مهر با مصوبه دولت از طريق بانک مسکن پرداخت شده است که البته اين موضوع بحث مفصلي دارد.
وي تصريح کرد: آيا نبايد چند ميليون واحد مسکوني براي مردم ساخته مي‌شد؟ اين يک بررسي دقيقي را مي‌طلبد اما اين را بايد در نظر گرفت که در يک سالي ممکن است با يک واحد پولي پروژه‌اي به بهره‌برداري برسد اما در سال‌هاي بعد همان پروژه دو واحد پولي هزينه بردارد.
بهمني تاکيد: اين مساله کار کارشناسي دقيق‌تري مي‌طلبد ولي سهم ?? درصدي مسکن مهر از پايه پولي را تاييد نمي‌کنم.
*آغاز کاهش نرخ تورم نقطه به نقطه
رئيس کل سابق بانک مرکزي در پاسخ به اين سوال که با توجه به متغيرهاي اقتصادي موجود، نرخ نزولي تورم، آغاز خواهد شد، گفت: روند کاهشي نرخ تورم نقطه به نقطه شروع شده و رشد نقدينگي به يک سوم دوره مشابه سال قبل است و اگر اين شرايط ادامه يابد تا چند ماه آينده سير نزولي نرخ تورم آغاز خواهد شد.
*رشد اقتصادي سال گذشته ?.?_ نيست
وي در پاسخ به اين سوال که آمار رشد اقتصادي سال ?? حدود منفي ?.? درصد عنوان شده است، آيا بانک مرکزي در محاسبات خود به اين عدد رسيده است، گفت: اين ارقام براساس گفته برخي افراد است اما بانک مرکزي هنوز نرخ رشد اقتصادي سال ?? را جمع‌بندي نکرده است.
بهمني در پاسخ به اين سوال که محاسبات اوليه بانک مرکزي، به عدد اعلام شده نزديک بود؟ گفت: قطعا آنچه که اعلام شده، رشد اقتصادي سال ?? نيست.
*چهار سال براي اصلاح قانون بانکداري بودن ربا وقت گذاشتيم
رئيس کل سابق بانک مرکزي درخصوص امکان محاسبه نرخ سود بانکي براساس بانکداري اسلامي، اظهارداشت: اگر بانکداري اسلامي به طور دقيق اجرا شود، نرخ سود ديگر وجود ندارد بلکه سهم سود به وجود مي‌آيد؛ اگر تسهيلات در قالب مضاربه باشد، سهم بانک و تسهيلات گيرنده از بازدهي حاصله تعيين مي‌شود.
وي ادامه داد: در بسياري از عقود بانکي که مشارکتي هستند، نرخ سود معنا ندارد؛ نرخ در عقود مبادله‌اي مانند سلف، فروش اقساطي و جعاله است و در صورت اجراي درست بانکداري اسلامي تعيين نرخ سود مشخص براي بانک‌ها جايگاهي ندارد.
بهمني در پاسخ به اين سوال که در چند سالي که شما در بانک مرکزي بوديد براي تحقق بانکداري اسلامي چه اقدامي انجام داديد، گفت: در اين دوره قانون عمليات بانکداري بدون ربا در مدت چهار سال بررسي کارشناسي اصلاح کرده و به دولت ارسال کرديم تا در نهايت به مجلس شوراي اسلامي تقديم شود.
وي تصريح کرد: فکر مي‌کنم دولت بايد اين لايحه را به مجلس ارسال کند تا در نهايت براساس اين اصلاحات سيستم بانکي کشور به سمت بانکداري اسلامي حرکت کند.
*وضعيت ذخاير ارزي
وي درخصوص ميزان ذخاير ارزي کشور، گفت: خوشبختانه در چند سال اخير چند صد تن ذخاير طلا را افزايش دهيم و ذخاير ارزي را به بيش از ??? ميليارد دلار برساينم که رشد ??? درصدي را نشان مي‌دهد و منابع صندوق توسعه ملي بيش از ?? ميليارد دلار است؛ بانک مرکزي توانست اين اقدامات را انجام دهد و خدا را شاکريم که بانک مرکزي تواسنت اين اقدامات را انجام دهد.
*رصد همه فعاليت‌هاي تجاري از طريق پرتال ارزي و مرکز مبادلات
وي با اشاره به راه‌اندازي مرکز مبادلات ارزي، گفت: هم‌اکنون نيازهاي ارزي براي واردات با اين مرکز و پرتال ارزي تامين مي‌شود و تمام واردات و صادرات در پرتال ثبت مي‌شود و ديگر هيچ تجارتي خارجي بدو نبت در پرتال ارزي صورت نمي‌گيرد.
*عرضه دست چک‌هاي الکترونيکي تا پايان سال
رئيس کل سابق بانک مرکزي با بيان اينکه در چند سال اخير همه فرآيندهاي بانکي، الکترونيکي شده است، گفت: چک‌هاي الکترونيکي جديد تا پايان سال به بازار خواهد آمد يکي از ويژگي‌هاي اين دسته چک اين است که دارنده آن براي وصول چک به هر شعبه در هر بانکي مي‌تواند مراجعه کند.
وي ادامه داد: سيستم يکپارچه است و اگر برگ‌هاي دست چک تمام شد بلافاصله فرد مي‌تواند دست چکي ديگر دريافت کند، زيرا سيستم‌ها با يکديگر لينک شده و همه دريافت‌ها و پرداخت‌ها ثبت مي‌شود.
بهمني در خصوص قيمت ارز در بازار آزاد و پيش‌بيني تحولات اين بازار در ماه‌هاي آينده، اظهارداشت: اين مساله به شرايط سياسي برمي‌گردد و زيرا مسائل رواني به شدت بر بازار تاثير مي‌گذارد.
*سرمايه بانک‌ها افزايش يافت و باز هم بايد افزايش يابد
خبرنگار فارس پرسيد: در دوره‌اي بانک مرکزي به دنبال افزايش سرمايه بانک‌ها با تدوين و ارسال لايحه ?? ميليارد دلاري بود. اما مجلس به اين لايحه راي نداد. در اين مدت بانک مرکزي براي افزايش سرمايه بانک‌ها به ويژه براي بانک‌هاي دولتي چه اقداماتي انجام داد؟
بهمني پاسخ داد: ما روش‌هاي ديگري را براي افزايش سرمايه بانک‌ها انجام داديم به طوري که بانک ملي سرمايه خود را ?? هزار ميليارد ريال به ?? هزار ميليارد ريال افزايش يافت؛ همچنين بانک‌هاي خصوصي را مجبور کرديم حداقل سرمايه خود را به ? هزار ميليارد ريال افزايش دهند و از طرف ديگر سرمايه بانک مرکزي را از ?? هزار ميليارد ريال به بيش از ?? هزار ميليار ريال رسانديم.
وي تاکيد کرد: هر چه سرمايه بانک‌ها بيشتر افزايش يابد، قدرت تسهيلات‌دهي بانک‌ها هم بيشتر خواهد شد و اين به نفع اقتصاد کشور است.
منبع:افکار