به گزارش پايگاه خبري پيرغار به نقل از تبيان: امام معصوم عليه السلام به عنوان پيشواي انسانها در رسيدن به سعادت و کمال دنيوي و اخروي، نقش هدايت و راهبري را داراست. اوست که شايسته اطاعت و پيروي است؛ زيرا خود هدايت يافته الهي است. منطق قرآن نيز بر همين است که آنان که هدايت يافته اند سزاوارتر به پيروي هستند.
  
امام دهم شيعيان علي بن محمد النقي عليهماالسلام يکي از اين راهنمايان هدايت يافته اي است که جز به حق راهنمائي نمي کنند.
 
  اين امام بزرگوار در جهت هدايت انسانها تمام تلاش خويش را بکار برد و در اين راه هيچ کوتاهي ننمود. ايشان هم در مقام گفتار بصورت پند و اندرز به بهترين و گوياترين روش هدايت گري کردند و هم در مقام رفتار و عمل نيز اقدام به دستگيري و هدايت پرداختند.
 
 
در ذيل نمونه هايي از اين هدايت هاي کلامي و عملي حضرت خواهد آمد.
 
 
 
 
هدايت هاي گفتاري:
 
  1.      بي اعتمادي به ديگران در زمان بي عدالتي:                                                                     
 
  «إذا کان زمان العدل فيه اغلب من الجور فحرام أن يظن بأحد سوا  حتي يعلم ذلک منه . حضرت مي فرمايند: هرگاه روزگار چنان بود که عدالت در آن زمان بر زور و ستم مي چربيد بدگماني به کسي حرام است، تا بدان يقين پيدا کني . و إذا کان زمان الجور اغلب فيه من العدل فليس لاحد ان يظن بأحد خيرا ما لم يعلم ذلک منه. و هر گاه روزگاري شد که ستم و زور بر عدالت مي چربد، در آن زمان نبايد کسي به ديگري خوش گمان باشد،[1] تا در عمل، او را بشناسد.» [2]
 
 
امام عسکري از امام هادي نقل مي کند که فرمود: اگر پس از غيبت قائم آل محمد عليهم السلام از عالمان کسي نمي ماند که به سوي خدا دعوت و راهنمايي کند و با براهين و حجج الهي از دينش دفاع کند و بندگان ناتوان خدا را از دامهاي ابليس و سرکشان و از تله اي نواصب برهاند، همه از دين خدا بر مي گشتند، ولي ايشان زمام دلهاي شيعيان ناتوان را همچون ناخداي سکان دار کشتي در دست دارند. ايشان نزد خداي سبحان برترين منزلت را دارند
 
  2.      پذيرفتن سخن انسان دلسوز:
 
من جمع لک ودّه و رأيه فاجمع له طاعتک. آنکه دوستي و رأيش را براي تو جمع کند (و با دلسوزي رأيي دهد) اطاعتت را برايش جمع کن. [3]
  
3.      نتيجه از خود راضي بودن:
 
  امام هادي عليه السلام فرمودند: هر که از خود راضي باشد، ناراضيان او فراوان خواهند بود. [4]
  
4.      اثر مال حرام:
 
کليني با سند خود از داوود صرمي نقل مي کند که گفت: امام هادي فرمود داوود! حرام رشد و فزوني ندارد و اگر هم داشته باشد برکت ندارد؛ و آنچه از حرام انفاق شود پاداش ندارد و آنچه از حرام پس از انسان باقي مي ماند، توشه آتش او خواهد بود. [5]
 
هدايت هاي فکري و اعتقادي:
 
  در عصر امام هادي عليه السلام مکاتب عقيدتي متعددي همچون معتزله و اشاعره رواج يافته... از اين رو گاه امام در برابر س?الهايي قرار مي گرفت که پيدا بود از اين گونه آراء و نظريات سرچشمه گرفته است. نفوذ آراء و نظريات باطل از اين راه در محافل شيعه، ضرورت هدايت و رهبري فکري شيعيان را از سوي امام شدت مي بخشيد، از اين رو پيشواي دهم طي مناظرات و مکاتبات خود بي پايگي مکاتب و آراء و نظريات باطل همچون جبرگرائي و جسميت خدا و ... را با استدلالهاي روشن و قاطع اثبات مي نمود و مکتب اصيل اسلام را پيراسته از هر گونه تحريف و تفکر باطل به جامعه عرضه مي کرد. [6]
 
امام هادي
 
 
نمونه اي از هدايت فکري امام هادي:
 
 
شيخ مفيد مي گويد: از امام هادي عليه السلام پرسيدند: آيا افعال بندگان خدا نيز مخلوق خداست؟ امام فرمود: اگر خدا خالق افعال بندگان خود بود از آن بيزاري نمي جست، در حالي که خداي سبحان مي فرمايد: خدا و پيامبرش از مشرکان بيزارند. (توبه/3). او [در اين آيه] از آفرينش وجود مشرکان بيزاري نجسته است بلکه از شرک و زشتيهاي ايشان بيزاري جسته است. [7]
 
   راهنمايي به راهنمايان در زمان غيبت:
 
  امام عسکري از امام هادي نقل مي کند که فرمود: اگر پس از غيبت قائم آل محمد عليهم السلام از عالمان کسي نمي ماند که به سوي خدا دعوت و راهنمايي کند و با براهين و حجج الهي از دينش دفاع کند و بندگان ناتوان خدا را از دامهاي ابليس و سرکشان و از تله اي نواصب برهاند، همه از دين خدا بر مي گشتند، ولي ايشان زمام دلهاي شيعيان ناتوان را همچون ناخداي سکان دار کشتي در دست دارند. ايشان نزد خداي سبحان برترين منزلت را دارند. [8]
 
  به امام هادي عليه السلام عرض کردم: شخصي نذر کرده است اگر خدا حاجتش را برآورد چند درهم صدقه بدهد. خدا حاجت او را برآورد و او آن چند درهم را به طلا تغيير داد و خدمت شما فرستاد. آيا درست است يا (نذر خود را ) اعاده کند؟ امام فرمود: اعاده کند
 
هدايت هاي ويژه:
 
  الف.ابن حمزه از محمد بن فرج نقل مي کند که گفت: امام هادي به من فرمود: هزگاه خواشتي س?الي بپرسي آن را در نامه اي بنويس و نامه را زير سجاده خود بگذار و ساعتي صبر کن؛ سپس آن را بيرون بياور و بنگر! محمد بن فرح مي گويد: من انحام دادم و پاسخ خود را نوشته شده در آن يافتم.[9]
 
  ب. مجلسي از کشف المحجة سيد ابن طاووس و او با سند خود از الرسائل کليني و او از کسي که نامش را مي برد نقل مي کند که گفت:به امام هادي نوشتم که: آدمي دوست دارد آن مطلبي را که مي خواهد به پروردگارش بگويد به امامش برساند. امام در پاسخ نوشت: اگر حاجتي داشتي لبان خود را بجنبان که پاسخ آماده است.[10]
 
 
هدايت در احکام شرعي:
 
 کليني با سند خود از علي بن مهزيار نقل مي کند که گفت: به امام هادي عليه السلام عرض کردم: شخصي نذر کرده است اگر خدا حاجتش را برآورد چند درهم صدقه بدهد. خدا حاجت او را برآورد و او آن چند درهم را به طلا تغيير داد و خدمت شما فرستاد. آيا درست است يا (نذر خود را ) اعاده کند؟ امام فرمود: اعاده کند. [11]
 
    
پي نوشت ها :
 
  1.سيد هاشم رسولي محلاتي، گلچين حکمت،بوستان کتاب قم،چاپ دوم1384، ص333
  
2. علي م?يدي، فرهنگ جامع سخنان امام هادي، شرکت چاپ و نشر بين الملل، چاپ اول بهار 1385، ص 313
 
  3.ابن شعبه حراني، تحف العقول، ترجمه احمد جنتي،شرکت چاپ و نشر بين الملل، تهران،چاپ اول، پاييز 1382،ص 773
 
  4. علي م?يدي، فرهنگ جامع سخنان امام هادي، ص 308
 
  5. همان، ص 314
 
  6. مهدي پيشوايي، سيره يشوايان، نشر م?سسه امام صادق عليه السلام، چاپ دوازدهم تابستان 80، ص601
  
7. علي م?يدي، فرهنگ جامع سخنان امام هادي، ص 39 و 40
 
  8. همان، ص 238
  
9. همان، ص 178
 
  10. همان
  
11.همان، ص 238